خانه بروجردی ها کاشان کجا قرار گرفته؟ - ساری فان

خانه بروجردی ها هم عروس خانه های کاشان است و هم یکی از زیباترین خانه های ایران. البته داستان عاشقانه این خانه هم به تماشایش معنای خاصی می دهد. خوشبختانه در تاریخ، ماجراهای عاشقانه ای هم پیدا می شود که پایان خوشی داشته اند. و ماجرای عشقی سید مهدی نطنزی و دختر حاج جعفر طباطبایی هم یکی از آنهاست.

داستان ساخت خانه بروجردی ها

سید مهدی نطنزی، از تجار بزرگ کاشان که به علت سفرهای تجاری زیادش به بروجرد به بروجردی معروف شده بود، از دختر یکی از سرشناس ترین بازرگانان کاشان خواستگاری می کند. طباطبایی به شرطی با ازدواج دخترش و بروجردی موافقت می کند که سید مهدی خانه ای به بزرگی و زیبایی خانه طباطبایی که در شان عروس باشد، بسازد. و این انگیزه ساخت خانه ای باشکوه و تاریخی می شود. که ما حالا به نام خانه بروجردی ها می شناسیمش و می توانیم به تماشایش برویم.

سید مهدی برای آنکه عشقش را ثابت کند و خیلی خوب از عهده کار برآید از علی مریم کاشانی، معمار بزرگ عصر قاجار و طراح خانه طباطبایی ها، می خواهد که خانه او را هم با همان ظرافت و شکوه بسازد.

اینطور می شود که استاد علی مریم کاشانی، اصلی ترین قسمت های خانه بروجردی ها را در عرض هفت سال و در مساحت زمینی به بزرگی 1700 متر مربع و زیربنایی در حدود 3000 متر مربع می سازد. تا سید مهدی خشنود و مغرور عروس خانم قجری را به خانه ببرد. پس وقتی در ایوان بزرگ این خانه ایستاده اید. یا در حیاط آن راه می روید شاید تصور طبق های بزرگ میوه و شیرینی و دسته مطرب ها و لیوان های شربت در گوشه و کنار خانه، شما را به عروسی سید مهدی ببرد. یک عروسی مفصل و اعیانی قجری، آن هم در همچین خانه ای.

ماجرای ساخت خانه بروجردی ها در کاشان اما با ازدواج سید مهدی و دختر طباطبایی تمام نمی شود. 11 سال بعد، یعنی تا سال 1271 ه. ش، 150 بنا و گچ کار و آینه کار زیر نظر دو استاد بزرگ آن زمان آمدند تا تزئینات و ریزه کاری های خانه را به پایان برسانند. به همین علت خانه بروجردی ها چیزی بیشتر از یک خانه تاریخی است. و باید آن را یکی از اصیل ترین آثار هنری دوران قاجار دانست که در سال 1353 در فهرست آثار ملّی ثبت شده.

جاهای تماشای کاشان با عکس

قسمت های تماشای خانه بروجردی ها

سه ورودی

خانه بروجردی ها سه ورودی دارد که ورودی اصلی در شمال آن قرار گرفته. همان ورودی ای که از آن وارد عمارت می شوید. یک ورودی هم برای مهمانان خاص وجود داشته که در جنوب عمارت ساخته شده. و ورودی دیگری هم هست که مخصوص مرنام مذهبی است. و در سمت غرب ساختمان قرار گرفته است.

معماری خانه بروجردی ها

معماری خانه دو طبقه بروجردی ها هم مثل بقیه خانه های سنتی ایران در منطقه ها مذهبی و کویری، دو بخش اندورنی و بیرونی دارد. تا داخل خانه از بیرون قابل تماشا نباشد. یک حیاط، سردابی سه طبقه، و راهروهای ورودی بنا در بخش بیرونی عمارت قرار دارند. بعد هم سر در اصلی و هشتی ورودی بین فضای بیرونی و اندرونی قرار گرفته اند. وقتی وارد این خانه می شوید، بعد از گذشتن از هشتی و دالانی نسبتاً بلند و شیب دار به بخش شمالی حیاط مرکزی قسمت اندورنی می رسید. که کل ساختمان، دورتادور آن طراحی شده است.

حیاط

وسط این حیاط، یک حوض مستطیلی بزرگ است. که در شمال آن ساختمان زمستان نشین و در جنوب آن ساختمان تابستان نشین ساخته شده. دور تا دور حوض هم درخت های انار کاشته شده. که هم به خنکی هوای بخش اندرونی کمک کند و هم با حال و هوای عاشقانه این خانه حسابی سازگار باشد. در شرق حیاط، سه اتاق است که تزئینات اندکی دارند. با راهروهایی مشترک که زمستان نشین را به تابستان نشین وصل می کند.

زمستان نشین

در بخش زمستان نشین، یک اتاق، یک شاه نشین پنج در، یک مهتابی (نوعی ایوان بدون سقف)، آشپزخانه با طاقچه های متعدد، صندوق خانه و انباری می بینید. و دقایقی را مبهوت گچ بری ها و مقرنس کاری سقف تالار اصلی و جانبی می شوید. در این قسمت گل ها و پرنده ها و نقش حیوانات و مرنام شکار، شما را در خود عرق می کنند.

وقتی در ایوان زمستان نشین عمارت ایستاده اید، می توانید یکی از منحصربه فردترین بام های ایران را که روبرویتان و در بالای نمای بخش تابستان نشین قرار گرفته است ببینید. که دو بادگیر هشت ضلعی قرینه و یک کلاه فرنگی نورگیر دارد. روی بنای هلالی شکل قسمت تابستان نشین هم سه نورگیر مشبک دیده می شود که زیبایی های درون عمارت را قابل تماشا می کند.

تابستان نشین

وقتی از بخش شمالی خانه بروجردی ها به جنوب و قسمت تابستان نشین می روید، می توانید لحظه ای در کنار باغچه و درخت حیاط، روی ایوان های کوچک سمت غربی بنشینید. و به ستون های آن تکیه بدهید و خود را جای ارباب رجوعی در قرن گذشته بگذراید که با بی قراری منتظر است که صاحب خانه تشریف فرما شود. و او را به حضور بپذیرد.

بخش تابستان نشین خانه که در جنوب حیاط قرار گرفته است، اصلی ترین بخش بناست. که بیشترین تزئینات و نقاشی ها در آنجا کار شده. اگر در تابستان وارد این قسمت شوید، رطوبت و خنکی فضا حسابی غافلگیرتان می کند. چون دو بادگیر بزرگی که روی بام این قسمت قرار گرفته است. و مثل دو کولر آبی طبیعی خیلی بزرگ همه جا را خنک می کند.

در این بخش با بالا رفتن از چند پله در جلوی ساختمان وارد ایوانی می شوید که در جلوی یک تالار بزرگ گنبدی قرار گرفته است. که گچ بری ها و نقاشی های آن بیش از آنکه مذهبی و عرفانی باشند، حال و هوایی عاشقانه و شکوهی زمینی دارند. در تزئینات این قسمت از بنا، شمایل شاهان قاجار و داستان ها و روایت هایی عاشقانه از خمسه نظامی و هفت پیکر به چشم می خورد که با تماشایشان ممکن است زمان را از یاد ببرید.

در بخش تابستان نشین خانه بروجردی ها به جز تالار اصلی، 12 اتاق و دو گوشواره و یک شاه نشین هم است. که گشت و گذار در آن کمک می کند بیشتر با سبک زندگی خانواده ای ثروتمند در زمان قاجار آشنا شوید.

آدرس و ساعت بازدید

این خانه در مرکز کاشان در محله سلطان میر احمد و در خیابان علوی قرار گرفته است. تابستان ها از ساعت 9 صبح تا 6 عصر و زمستان ها از ساعت 9 صبح تا 4:30 بعد از ظهر می توانید از آن تماشا کنید.

جاذبه های نزدیک

از خانه بروجردی ها با پای پیاده فقط 4 دقیقه با حمام سلطان امیر،خانه طباطبایی ها، عباسیان و خانه عامری ها فاصله دارید. همه این جاهای تماشای در خیابان علوی، کوچه سلطان امیر احمد واقع شده اند.

برای رفتن به مسجد آقابزرگ هم فقط کافی است 12 دقیقه تا خیابان فاضل نراقی پیاده روی کنید. با ماشین هم می توانید در عرض یک ربع خودتان را به باغ فین در شش کیلومتری جنوب کاشان در پایانی خیابان امیرکبیر برسانید.

بهترین فصل سفر به کاشان

دومین جمعه مهرماه یکی از بهترین زمان ها برای سفر به کاشان است. چون می توانید با یک تیر دو نشان بزنید و هم از آب و هوای خوش پاییز حظ ببرید. و هم مرنام سنتی قالی شویی مشهد اردهال که هر ساله در 42 کیلومتری غرب کاشان برگزار می شود را تماشا کنید.

فصل خوب دیگری که می توانید به کاشان بروید بهار و مخصوصاً اردیبهشت ماه است که زمان گلاب گیری کاشان هم هست. اگرچه کاشان در این زمان حسابی شلوغ است اما بوی گلاب و هوای خوش بهار حتما آنقدر هوش از سرمان می برد که به دشواری اش می ارزد.

از قمصر کاشان چه می دانید؟