معرفی برترین های جشنواره داستان زاینده رود - ساری فان

مهدی ژیان پور، رییس چهارمین دوره از جشنوارۀ سراسری دانشجویی داستان کوتاه زاینده رود و سرپرست جهاد دانشگاهی واحد اصفهان در آیین اختتامیۀ چهارمین جشنواره سراسری دانشجویی داستان کوتاه زاینده رود که شامگاه گذشته (شنبه-22 خردادماه) در کتاب فروشی جهاد دانشگاهی واحد اصفهان برگزار و به مدد فضای مجازی، به صورت زنده برای مخاطبان آن در سراسر ایران پخش شد، متنی را برای حاضران خواند که به این توضیح بود: جشنواره ها محل تلاقی پاسداشت و پویایی اند؛ هم آیین اند و هم آوردگاه. بستری برای احترام و رقابت. عمیقاً معتقدم فضای فرهنگی - اجتماعی ما احتیاج به پدیده های مستمر دارد. جشنواره ها چنین اند. بنا نیست که تمام شوند و البته بنا هم نیست که تکرار شوند. بناست که ما را گرد هم آورند و ضمن یادآوری ریشه های مشترکمان، کمک مان نمایند شاخ و برگمان را عرضه کنیم.

جشنواره داستان کوتاه زاینده رود نیز قرار است که چنین باشد؛ قرار است که چنان کند. به شرط آن که یادمان نرود و به هم یادآوری کنیم این جشنواره در راستای تداوم جریان های ادبی، با تأکید بر خلاقیت و نقش صناعت در داستان کوتاه و با هدف کشف استعدادهای نو و تقدیر و حمایت از خالقان این نوع ادبی پایه گذاری شده است. این عبارات که عیناً بر پوستر اولین دورۀ جشنواره نقش بسته همیشه باید نقش راهنما و یادآور خود را حفظ نمایند.

بجاست که پس از قریب یک دهه از شروع ایده پردازی و اجرای این رویداد و در آستانه اختتامیه چهارمین دوره، از یکی از مهم ترین بنیان گذاران آن یاد کنم. دوست و همکار فقیدم داریوش اسماعیلی که همیشه پاسدار هم نشینی استمرار و خلاقیت و پشتیبان و راهبر چنین ایده هایی بود.

به کلیه همکارانم در جهاد دانشگاهی، همراهان و یاوران این جشنواره در اداره کل ارتباطات و امور بین الملل شهرداری، مرکز آفرینش های ادبی قلمستان و همچنین کتاب اردیبهشت نیز درود می فرستم. در خاتمه ضمن تبریک به برگزیدگان محترم، مراتب سپاس خود و دست اندرکاران این رویداد فرهنگی را به تمامی مشارکت نمایندگان در تمامی ادوار، ابلاغ نموده و امیدوارم آتیه، روزگار عزت صاحب نظران و پیغام آور شادی و زندگی برای ایران ما باشد.

سیاوش گلشیری، دبیر چهارمین دوره از جشنواره نیز، پس از پخش کلیپی که خاطرات سه دورۀ گذشتۀ جشنواره را یادآور می شد، این متن را برای حاضران خواند: و بالاخره اختتامیۀ چهارمین دوره جشنواره دانشجویی داستان کوتاه زاینده ­رود، بیست و دوم خردادماه یک ­هزار و چهارصد شمسی. شش سال پس از اولین دوره برگزاری و آن­ هم در ماه خرداد، خرداد یک ­هزار و سیصد و نود و چهار.

در این مدت به صورت دوسالانه، چهار دورۀ جشنواره برگزار گشت که در هر دوره با یاد و نام کسی یا چیزی پیوند خورده است.

شرکت­ نمایندگان و برگزیدگان اولین دوره،­ کورش اسدی را خوب به یاد دارند. او به همراه چند تن از دوستان نویسنده، چند روزی مهمان جشنواره بود. برگزیدگان آن دوره حالا صاحب کتاب ­اند؛ از آن­هایی که باخبرم -می ­دانم در کنار کار و بارشان- به جد در حیطۀ داستان و نقد مشغول ­اند و خوشا به گشودن دری که در آن سهیم بودیم.

شور انتخاب برگزیدگان دومین دوره، هم­زمان بود با نشاط خردادماه نود و شش؛ و ما سر خوش و امیدوار از تَکراری دیگر، دوره­ ای را رقم زدیم که از اشکالات قبلی خالی بود؛ با عظیمداشت محمد کلباسی - که عمرش دراز باد- محفل­مان رونقی دیگر یافت و با معرفی چهره­ هایی مستعد، دریچه ای دیگر گشوده شد. استقبال جامعۀ ادبی، عزم­مان را به پافشاری بر جنبۀ دانشجوییِ جشنواره جزم کرد؛ تکیه بر امر مطالبه ­گری و کنش­گری که تنها دغدغه ­اش ادبیات است. اما وااسفا که در تیرماه همان سال، خبر رفتن خودخواستۀ کورش پشت همه­ مان را لرزاند. چیزی از ما کنده شد و شد زخمی ناسور بر تن­مان...

سومین دوره همراه بود با برگزاری کارگاه ­هایی تحت عنوان سه شنبه های داستان. تلاشی برای روشن نگاه ­داشتن چراغی که به هر شکلی نخواستیم، خاموش بماند. کارگاه­ هایی آن­ هم این­جا و آن­جا. گاه در دانشگاه اصفهان و علوم­ پزشکی و بعد هم به ناچار در جایی دیگر. حالا خیال­مان راحت­ تر شده بود. جشنواره داستان کوتاه زاینده­ رود، جای خودش را در میان جوایز ادبی پیدا نموده بود، چه به لحاظ نحوه­ برگزاری و اجرا -که از زرق و برق معمول این­گونه رویدادها خالی بود- و چه به سبب سبک و سیاق انتخاب­ ها و مهم­تر جنبۀ دانشجویی بودن­ش. زنده­ یاد داریوش اسماعیلی در اختتامیۀ همین دوره بود که از زنده­ رود گفت، جریان زندگی و زایش، و افسوس که او هم رفت. و در نبودش، ما مانده­ ایم و جای خالی­ ای پرناشدنی. و بعد هم طاعونِ کرونا. ازدحام مرگ؛ ما -مبتلایان دلهره- با آمار مرگ عزیزان­مان روز را شروع و شب را با اضطرابِ فردا به خاتمه ­بردیم. هر دم بر تلخی­ هامان افزوده شد، اما دوباره و امیدوارانه چهارمین دوره را به پایان رساندیم. چرا که معتقدیم هر داستان، کتاب، هر اثر هنری تقابل با مرگ و میرایی است و آفرینش و آفریدن، ستایش زندگی و زیبایی است.

و سخن آخر دربارۀ انتخاب داستان­ ها، آن که در بعضی از بخش­ ها به علت نزدیک بودن امتیازها به یکدیگر، بر آن شدیم به جای یک نفر، دو نفر را به عنوان برگزیده اعلام نماییم. هر چند که بحث آسیب­ شناسی داستان­ ها هم نکته ­ای است که نباید از آن مغفول بود و در وقت و مکانی دیگر به آن خواهیم پرداخت. به امید روزهای بهتر

در ادامۀ این آیین، ابراهیم سلیمی کوچی، دانشیار گروه ادبیات تطبیقی دانشگاه اصفهان و داور چهارمین دوره جشنواره دانشجویی داستان کوتاه زاینده رود به نمایندگی از سایر داوران برخاست و برای مخاطبان، از رود و داستان گفت: رودها فقط بستر زیستی تمدّن ها و اقوام نبوده اند. آن ها پیش از هر چیز قاصدان پربرکت فرهنگ های دور و نزدیک بوده اند.

رودها همچون رگ های پرتپشِ زمین در گذر از کوه ها و دشت ها و بیابان ها با خود زندگی آورده اند. کاروبارشان همه سیراب کردن بوده و رویاندن و امید. و به همین خاطر هم مأوای آدمی بوده اند؛ آدمی و سرگذشتش، رنج هایش، آرزوهایش، قصّه هایش.

به زنده رود نگاه کنید. چه روزگارها که از سپیدی بی ملال بلندی های بختکمک -از خانه آن همه ایلیاتی دلیر و مهمان نواز- راه پیموده تا برسد به خاک عطشناک کویر، به گاوخونیِ خسته رنجور. و چه قصّه ها با خودش داشته، چه قصّه ها از آن همه چوپان و رعیت و دهقان و میرآب و ارباب و محتسب و جلّاد، چه قصه ها از آن همه دلدادگی، آن همه ترس، آن همه تنهایی.

داستان های زاینده رود چنین بودند. روایت هایی از جنسِ رفتن و بازرفتن، رفتن و نایستادن، رفتن و دم به دمِ ملال و ناامیدی ندادن. روایت های زاینده رود از جنس جوانی و نوجویی و تجربه ورزی بود. روایت هایی برآمده از درد بلوغی که سخت نجیب و بی هیاهو بود و گاه به گاه ته مایه ای از اعتراض، از دلتنگی، از اندوه داشت.

همۀ داستان های زاینده رود را دوست داشتیم. چرا که ردّ جسارت و سخت کوشی نویسندگان از دور هم بر پیشانی ِ داستان ها پیدا بود. ما امّا ناگزیر از انتخاب بودیم و محصورِ در تنگناهای عرصه رقابت. به جد معتقدیم که آنچه مهم بود و هست شرافت و پایمردی شرکت نمایندگان و دست اندرکاران جشنواره برای گسترش روحیۀ گفتگومندی، چندصدایی و هم افزایی بود. این اتّفاق خجسته را به دیده جان گرامی می داریم و به احترام یکایک نویسندگان جوان زاینده رود تمام قد برجا می ایستیم.

سلیمی کوچی، در حاشیۀ برگزاری آیین اختتامیه چهارمین دوره از جشنوارۀ سراسری دانشجویی داستان کوتاه زاینده رود نیز در گفت وگو با خبرنگاران اظهار کرد: بسکمک از اصحاب داستان ایران جشنواره داستان زاینده رود را یکی از سالم ترین جشنواره های داستانی می دانند و این نیست مگر به این دلیل که طیف مخاطبان و شرکت نمایندگان آن جوانان و منحصراً دانشجویان هستند.

در خاتمه این مراسم، برگزیدگان بخش های مختلف چهارمین دورۀ جشنواره به توضیح زیر معرفی شدند:

بخش آزاد

رتبۀ اول به طور مشترک:

محمدصادق افشاری، دانشجوی کارشناسی ارشد ادبیات نمایشی، دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی با داستان بوی چرم می داد و عطر نگاه

بهزاد ناظمیان، دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه علامه طباطبایی با داستان اسباب کشی عظیم

رتبۀ دوم به طور مشترک:

زهره مقصودی، دانشجوی کارشناسی علوم سیاسی، دانشگاه اصفهان با داستان توزی ابدی

ندا علیپور، دانشجوی کارشناسی زیان و ادبیات فرانسه، دانشگاه تهران با داستان مقدمات یک مهمانی مفصل

رتبۀ سوم به طور مشترک:

محمدجواد روزگار، دانشجوی کارشناسی مهندسی مکانیک، دانشگاه رازی با داستان خلیفه

پروانه حیدری، دانشجوی کارشناسی شیمی کاربردی، دانشگاه خوارزمی با داستان برای خاطر بادام ها

بخش ویژه زاینده رود

رتبۀ اول: مهری مصور، دانشجوی کارشناسی ارشد علوم ارتباطات اجتماعی، موسسه آموزش عالی دانش پژوهان پیشرو با داستان قایق دراگون بوت

بخش کوتاه کوتاه

رتبۀ اول: امیرحسین فرزان کیا دانشجوی کارشناسی فناوری اطلاعات سلامت، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با داستان شکار

بخش دانشجویان ایرانی خارج از کشور

رتبۀ اول: مانا خسروشاهی دانشجوی کارشناسی مطالعات تنش ها و حقوق بشر، اوهای کانادا با داستان به نام او که در این نزدیکی ها گم شد

تقدیر شدگان

خسرو عباسی خودلان، کارشناسی زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیغام نور البرز در بخش آزاد، با داستان هندی من فضل ربی

ابوالفضل آقائی پور، دانشجوی دکتری عمومی، دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان در بخش آزاد با داستان چکاوک ها

عماد جعفری، دانشجوی مهندسی برق و الکترونیک، دانشگاه صنعتی شیراز در بخش آزاد با داستان دیدار در برهوت

یاسمن اکبرپور، دانشجوی کارشناسی ارشد ادبیات نمایشی، دانشگاه آزاد اسلامی در بخش ویژه زاینده رود با داستان محبوب با وقار

محسن ایوبی دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه علامه طباطبایی در بخش داستان کوتاه با داستان فراموشی.