روایت مجید اخشابی از شرایط امروز موسیقی کشور - ساری فان

به گزارش گروه فرهنگی خبرنگاران، در شرایط نابسمان امروز موسیقی که پر است از صدا های ناپخته و آزار دهنده، هنرمندانی با تحصیلات مرتبط در این زمینه فعالیتی متداوم دارند. مجید اخشابی هنرمندی است که بسکمک با صدای او آشنا هستند. خواندن تیتراژ های سریال هایی پربیننده او را در اذهان ماندگار نموده است. اخشابی علاوه بر خوانندگی، آهنگسازی و نوازندگی هم می نماید. او تمام وقت خود را صرف خوانندگی نمی نماید و در زمینه هایی مثل تحقیق و پژوهش، نویسندگی و... مرتبط با موسیقی فعالیت دارد. با اخشابی درخصوص شرایط حال حاضر موسیقی، قطعات جدید و مباحثی دیگر صحبت کردیم که در ادامه می خوانید.

به عنوان یک خواننده رسمی که چندین سال از عمر هنری و فعالیت او در عرصه موسیقی وخوانندگی می گذرد در شرایط کنونی با برگزاری کنسرت ها تا قبل از ساعت 18 موافق هستید یا خیر؟

من موافق این اتفاق نیستم؛ به نظر می رسد این تصمیم کمی با سیاست های کلی فاصله گذاری های فیزیکی و اجتماعی مغایرت دارد. ما این همه سختی را تحمل می کنیم، تردد و عبور و مرور محدودیت پیدا می نماید و بعد به یکباره تصور کنید 500- 1000 نفر و بیشتر در یک مکان گرد هم جمع شوند و در این شرایط به کنسرت بفرایند؛ با شنیدن این خبر تعجب کردم و تقریبا آن را باور نکردم.

محمد اله کمک، مدیر کل دفتر موسیقی با اعلام این خبر عنوان کردند شرکت های کنسرت گذار و سالن ها حاضرند نسبت به رعایت جدی تر و دقیق تر پروتکل های بهداشتی اقدام نمایند. دفتر موسیقی و معاونت هنری وزارت ارشاد نیز در کنار سالن ها و هنرمندان، از کوشش برای تبادل نظر با ستاد کرونا دریغ ننموده و نمی نماید.

به هرحال فکر می کنم وقتی این اقدام، مجوز های ستاد مبارزه با کرونا را دریافت نموده به طور حتم مورد آنالیز قرار داشته است. من در این زمینه کارشناس نیستم و آن ها باید نظر بدهند؛ اما در مجموع فکر می کنم در این شرایط کنسرتی برگزار نگردد. بالاخره کسی شوق و ذوق اجرای کنسرت ندارد. اینکه ما هر روز در خبر ها می بینیم و می شنویم که تعداد زیادی از هموطنان مان در حال مرگ و میر هستند اتفاق خوشایندی نیست.

حتی در صورت اجرایی شدن این تصمیم، بحث قیمت فروش بلیت ها هم مطرح خواهد شد.

اظهار نظری در این زمینه ندارم چراکه اطلاعات کافی از آن ندارم. البته ناگفته نماند موافق عادی سازی شرایط هستم؛ به هرحال از جایی باید شرایط عادی گردد؛ به نظر می رسد برخی اوقات بگیر و ببند ها و پیش بینی ها کارآمد نباشند و استرس آفرین هستند. موافق این موضوع هستم که بالاخره از جایی باید کنسرت ها برگزار شوند، سینما ها باز شوند و...، اما دراین شرایط که با محدودیت های ترافیکی و عبور و مرور روبرو هستیم، همانطور که گفتم با شنیدن خبر برگزاری کنسرت ها تعجب کردم. از آنجا که عادت دارم اگر در زمینه ای علمی نداشته باشم حرفی نزنم، در این زمینه هم نظری ندارم. اگر ستاد ملی مبارزه با کرونا این اقدام را تأیید نموده باشد حتما براساس دانش و یقین این کار را نموده اند. به عادی سازی شرایط و کم شدن ترس از کرونا هم اعتقاد دارم. در مجموع شرایط روحی و روانی جامعه باید با کیفیت همراه گردد و ما به زندگی عادی بازگردیم. اینکه چه زمانی این اتفاق رخ می دهد را کارشناسان امر باید آنالیز نمایند. اگر مطمئن باشم که خطری هموطنان را تهدید نمی نماید اقدام بدی نیست.

کسانی که مدام در اقصی نقاط ایران کنسرت برگزار کردند و ... تهیه نماینده در خانه خود نشسته و پول در حسابش واریز می گردد و در کل 10 درصد کل درآمدی که خواننده به وجود آورده نصیبش نمی گردد. به نظرم شما خبرنگاران و اهالی رسانه به شکل مستند و دقیق باید وارد این قضایا شده و بعد از اطلاع از شرایط، چگونگی آن را برای مردم روایت کنید.

کمی قبل تر هم قرار بود کنسرت هایی در کیش برگزار گردد که تا بلیت فروشی پیش رفت و چند خواننده روی صحنه رفتند، اما در میانه راه برنامه ها لغو و بلیت فروشی هم متوقف شد.

اگر در این شرایط عجله ای برای برگزاری کنسرت ها نباشد، سلامت تصمیم گیری نزدیک تر است؛ این همه مشاغل آسیب می بینند که هنرمندان نیز تعداد بسیار بالایی دارند، اما باید همه چیز در تناسب با هم باشد؛ فکر می کنم به لحاظ فکری جامعه هم باید آمادگی پذیرش این قضیه را داشته باشد. تصور می کنم هنوز راه اندازی کنسرت ها زود است.

اگر موافق باشید کمی به کار های اخیر خودتان بپردازیم. مشغول ساخت کار جدیدی هستید؟

قطعه ای دردست فراوری دارم که مراحل پایانی را طی می نماید و بعد از آماده شدن منتشر خواهد شد. کار های زیادی در دست فراوری دارم، اما اینکه احساس کنم الان شرایط مناسبی برای انتشار اثر است، نه! به همین علت از ابتدای سال جاری تا الان چند اثر منتشر کردم؛ تیتراژ سریال میان بر در اسفندماه سال گذشته که تا بعد از عید هم ادامه داشت، یک اثر نوروزی که امید داشتیم تا تابستان شرایط عادی خواهد شد، کاری هم اختصاصی برای امیدبخشی به جامعه و کادر بهداشت و سلامت ساخته شد، اما بعد از آن ها کار را متوقف کردم چراکه در استودیو و محیط بسته هم به هرحال خطراتی وجود خواهد داشت.

قطعه جدیدی آماده انتشار دارید؟

بله، قطعه ای با عنوان انقلاب است که احتمالا برای شب یلدا آماده خواهد شد. کاری عاشقانه با شعر و ملودی مسلم کرومی؛ این قطعه را بسیار دوست دارم؛ انقلاب عاشقانه ای از جنس نجیب است. امیدوارم کسانی که این کار را می شنوند هم دوست داشته باشند.

برای ارتقای سلیقه مخاطب امروز موسیقی علی الخصوص مخاطبان موسیقی پاپ چقدر تحصیلات آکادمیک، مطالعه و پژوهش، کسب آگاهی و موضوع آگاهی بخشی مؤثر واقع می گردد؟

این حرفه باید به عنوان یک علم و دانش نزد بهره مندان و دست اندرکاران شناخته گردد؛ آنچه ما می بینیم گویی همه چیز به شوخی گرفته شده است و بهت زده می شویم؛ کسی که دست چپ و راست خود را نمی شناسد، حرف یومیه خود را نمی تواند بزند، سن خیلی کمی دارد، دیپلم خود را گرفته یا نگرفته است، با ادا و اصول ها حواشی و... وقت مردم را می گیرد؛ در این زمان یکسری سلبریتی ساز ها شرایطی را فراهم می نمایند تا به آن ها توجه گردد و مردم دنبال شان نمایند؛ اساسا کل ساختار هنرمندی که مردم برای او انرژی ذهنی می گذارند را جمع کنید اسم یکی از کارهایش اثر هنری نیست، اما متاسفانه مردم راضی به حداقل هستند و حوصله توجه و ارزیابی یک اثر هنری را ندارند. به عنوان مثال وقتی کسی به بازار برود و یک میوه فقط شکل سیب را داشته باشد کافی است یا فقط نوعی برنج ببینند که دانه بلند است؛ مردم در ابتدا زود گول می خوردند و طبیعی بودن سالم بودن و. یک محصول برای آن ها اهمیتی نداشت، اما الان آگاهانه تر خرید می نمایند.

در موسیقی هم همین است؛ فرد می گوید موسیقی باشد، صدایی در آن شنیده گردد و همین کافی است؛ اصلا توجه نمی نماید که چه می خواند؟ چه می گوید و چه صدایی و سازی است؟ این است که به هر حال دانش، شخصیت و پیشینه اش دست به دست هم دهند تا براساس آن ها توجه مخاطب جلب گردد. درنهایت می بینید یک آدم بی سواد و بی تجربه که حتی سواد اجتماعی درستی هم ندارد یک سال و 6 ماه، سر مردم را گرم می نماید و مردم هم بعد از مدتی متوجه می شوند که چیزی در چنته او وجود نداشت.

ما هم اکنون اختلافاتی این چنینی داریم در صورتی که اگر چنین کاری را پیش روی یک کارشناس هنر بگذارند در لحظه اول تشخیص می دهد که این کار ارزش شنیدن ندارد و آن را کنار می گذارد، اما 6 ماه طول می کشد مردم به این قضیه پی ببرند و این شده که موسیقی ما تا این اندازه تنزل پیدا نموده که در بسکمک از آثار هیچ حرفی برای گفتن نیست وصرفا یک سری سر وصداست که مردم مدتی گوش می نمایند و بعد هم فراموش می گردد. هم مردم خیلی این هنر را ساده گرفته اند و هم دست اندرکاران. طرف 6 ماه هم کلاس موسیقی نرفته است، چیزی را در خانه و با کامپیوتر خود سر هم می نماید که کمی عجیب و غریب است و مردم هم فکر می نمایند هرچیزی متفاوت باشد خوب است.

با توجه به توضیحاتی که ارائه کردید فکر نمی کنید مدیران حوزه موسیقی باید در این قضیه ورود و در راستای بهبود آن اقدام نمایند؟ به هر حال آن ها در شکل دهی سلیقه مخاطب تاثیرگذارند. زمانی یک مدیر به اثری که از فاکتور های هنری دور است مجوز می دهد در این جریان نابسامان شریک است.

حقیقت این است که من از این قضایا سر در نمی آورم حتی نمی خواهم راجع به آن حرف هم بزنم؛ یعنی فایده ای هم ندارد. یکسری افراد پشت این هنرمندنما ها هستند که آنقدر فشار می آورند و دست و پا می زنند تا شعر کسی که هیچ ارزشی ندارد مجوز بگیرد. کسی که تا دیروز در زیرزمین هم حق خواندن نداشت امروز در تلویزیون هم می خواند؛ بنابراین خیلی از این ماجرا ها سردرنمی آورم و ذهنم را خیلی درگیر آن نمی کنم. اوایل فکر می کردم باید این فرایند اصلاح گردد. مسائل بزرگتری داریم که مملکت باید از آن ها به سلامت عبور کند. اگرچه مسائل فرهنگی از اهمیت بسکمک برخوردار است تا جایی که تصور می کنم مسائل فرهنگی حتی از مسائل مالی خیلی مهم تر هستند. اگر ما فرهنگ درستی در زندگی نداشته باشیم با هر توان و مالی دچار آسیب خواهیم شد. متاسفانه این مسائل هست؛ عده ای کارشان ساختن آدم های فیک و بهره بردن از آن هاست.

اگر بخواهند یک آدم حرفه ای را معرفی نمایند باید سال ها در کوشش باشند، روی آن فرد کار نمایند تا یک هنرمند جدی در موسیقی را تحویل دهند؛ پس کسی حوصله ندارد و مثلا سه ماه روی کسی کار می نماید و آن فرد هم می تواند ادا و اصولی از خود دربیاورد که وقت هایی نظر مردم جلب گردد؛ بنابراین از آن ها حمایت می گردد و روی آن ها سرمایه گذاری می نمایند و قرارداد های استثمارگرانه با آن ها می بندند؛ خوانندگانی که شاید الان دیگر حضور خارجی ندارند. کسانی که مدام در اقصی نقاط ایران کنسرت برگزار کردند و ... تهیه نماینده در خانه خود نشسته و پول در حسابش واریز می گردد و در کل 10 درصد کل درآمدی که خواننده به وجود آورده نصیبش نمی گردد. به نظرم شما خبرنگاران و اهالی رسانه به شکل مستند و دقیق باید وارد این قضایا شده و بعد از اطلاع از شرایط، چگونگی آن را برای مردم روایت کنید.

زمانی که با این حجم از فعالیت، حاشیه سازی و... از جانب این افراد روبرو هستیم نباید شما و سایر هنرمندان هم از آن طرف فعالیت های خود را گسترده کنید؟

برای فراوری یک اثر خوب به مراتب حمایت های 10 برابری به لحاظ سرمایه، بودجه، تبلیغات، پیش فراوری، زمان و در تمام عرصه ها احتیاج است. برای یک کار متوسط بازاری، یک دهم سرمایه و امکانات احتیاج است برای همین هم تهیه نمایندگان و حتی مسوولان دولتی که تصمیم گیرنده هستند ترجیح می دهند کاری ساده تر، کم هزینه تر و گاهی پر مخاطب تر را انتخاب نمایند. کاری که طبقه عام را دربربگیرد برای آن ها اولویت است تا کاری که قشر خواص و هنرشناس تر با آن ارتباط برقرار نمایند؛ این است که اساسا حمایتی برای کار های ارزشی وکیفی صورت نمی گیرد علی الخصوص الان که همه ارگان ها و با کسری بودجه دست و پنجه نرم می نمایند و فراوریی ندارند. زمانی فراوری صدا وسیما حدود 1000 تا 2000 آهنگ در سال بود، اما الان این رقم به کمتر از 50 رسیده است و صدا وسیما صرفا هر کاری که به دستش برسد را پخش می نماید. بنا به همه این دلایل کیفیت و فراوری موسیقی تا این اندازه نزول پیدا نموده است.

با تمام این شرایط که کم و بیش از آن آگاه هستیم، امکان فعالیت های مشترک با هنرمندان کشور های دیگر وجود دارد. این اتفاق در جهان رایج است و جزو کار هایی است که همواره مخاطبان از آن استقبال نموده اند، اما در کشور ما کمتر رخ داده است حتی در سطح داخلی.

برخی اوقات پیش آمده است، اما بنا به شرایط ویژه ای که وجود دارد، عملی شدن آن سخت است. برای من هم چندین بار این شرایط فراهم شد که برنامه و کنسرت داشته باشم، اما ترجیح داده ام روزه شک دار نگیرم چراکه سختی هایی به همراه خواهد داشت. در کشور ما اگر هنرمندی قصد فعالیت هنری داشته باشد صرفا آن جریان هنری ارزیابی نمی گردد و ممکن است پشت آن مسائل سیاسی و هزاران مورد دیگر وجود داشته باشد یعنی من به راحتی نمی توانم با یک هنرمند کار کنم و حواشی به وجود می آید به همین علت ترجیح می دهیم حاشیه سازی نگردد؛ ضمن اینکه برای فعالیت های بین المللی احتیاجبه حمایت های ارگانی است.

بعد از اتمام این شرایط بحرانی فعالیت های هنری خود را قوی تر از سر می گیرید و حضوری پررنگ تر خواهید داشت؟

صدر در صد. پیش از کرونا حدود پنج سال درگیر تحصیلات در مقطع دکتری بودم و حالا کرونا. به همین دلیل امکان اینکه تمام وقت خود را صرف موسیقی کنم از من سلب شد؛ الان هم علاقه ندارم تمام وقتم فقط به خوانندگی بگذرد بلکه مایلم به عنوان یک محقق، نویسنده، پژوهشگر، مدرس دانشگاه و... کوشش های متعدد و مشترکی با کار هنری داشته باشم و این قضیه اهمیت زیادی برایم دارد. به همین دلیل وقتم را تقسیم می کنم تا به این امر هم برسم. اگرچه که باید در موسیقی شتاب کرد، اما اعتقاد دارم باید آرام آرام اولا خودم چیزی به دست آورم و بعد آن را که می تواند علم، دانش و تجربه باشد به اشتراک بگذارم و اگر چیزی به دست نیاوردم آرام تر قدم بردارم. این سبک و سیاق را از ابتدای کارم حفظ نموده ام و همین راه را خواهم رفت.

از آرامش صحبت کردید. آرامشی که در کارهای تان هم خیلی محسوس است. هیچ گاه تمایل نداشته اید فضا ها و کار های متفاوت تری را تجربه کنید؟

یقینا اگر قرار باشد شخصیت و کاراکتر هنرمند در اثرش امضایی داشته باشد نمود پیدا می نماید. من هم سبک و سیاقی که پایه گذاری کردم و روشی که برگرفته از موسیقی اصیل ایرانی بود را پیگیری نموده ام؛ بعد از آن هم کار تلفیقی و پاپ را پی گرفتم که تمام این کار ها ایرانی هستند و کپی غرب نیستند. اگر مثلا در کاری ملودی هندی استفاده نموده ام روی کاور آلبوم هم قید شده است. چندوقت پیش یکی از رسانه ها فکر می کرد مچ گیری نموده است و این اتفاق را رسانه ای کرد. البته امروز شاهد این اتفاق یعنی کپی برداری به کرات هستیم، اما من در آلبوم ذکر نموده ام که مثلا این ملودی عربی، هندی و... است. بازخوانی در تمام جهان متدوال است. کار زشت این است که هنرمندکاری را بخواند و این موضوعات را بیان نکند که در آن صورت سرقت ادبی است اگرنه که مسئله ای نیست. فکر می کنم یکی از کارکرد های مهم و ارزشمند موسیقی این است که بعد از شنیدن یک اثر به یک درجه روحی کیفی تر و بالاتری دست پیدا کنید؛ اگر قرار باشد که یک موسیقی شما را به پریشانی خاطر برساند که اسمش موسیقی نیست. من همواره هدفم بوده که باید کارهایم آرامش داشته باشند و اگر اینطور شده عنایت پروردگار و البته لطف مردم بوده است.

در کشور ما اگر هنرمندی قصد فعالیت هنری داشته باشد صرفا آن جریان هنری ارزیابی نمی گردد و ممکن است پشت آن مسائل سیاسی و هزاران مورد دیگر وجود داشته باشد یعنی من به راحتی نمی توانم با یک هنرمند کار کنم و حواشی به وجود می آید به همین علت ترجیح می دهیم حاشیه سازی نگردد.

منبع: صبح نو