یک دهه جنگل زدایی گسترده در آمازون - ساری فان

در امسال من عضو هیئت داوری آمار بین المللی دهه انجمن سلطنتی آمار بودم. در فرایندی که به مسابقه کلمه سال لغتنامه انگلیسی آکسفورد بی شباهت نیست، هدف از تهیه آمار بین المللی به دست آوردن روح حاکم بر این دهه است. هیئت داوری نامزدهایی را از میان جامعه آماری داد و کلیت جامعه مورد پذیرش قرار داد که آمار آنها به مبرم ترین مسائل این دهه اشاره داشتند.

روز 23 دسامبر ما برنده را اعلام کردیم: در طول یک دهه گذشته مساحتی به اندازه 8 میلیون و 400 هزار زمین فوتبال از آمازون جنگل زدایی شده است. این مساحت 82 هزار کیلومتر مربع یا به اندازه تقریبا 10 میلیون و 300 هزار زمین بازی فوتبال آمریکایی است.

این آمار هرچند که تنها روزنه کوچکی را به روی این مسئله باز می نماید، اما می تواند نسبت به تغییر بحرانی این چشم انداز ظرف 10 سال چشم اندازی را به دست دهد. از سال 2010 کیلومتر در کیلومتر از این جنگل ها جای خود را به طیف وسیعی از پروژه های تجاری از جمله گاوداری، چوب بری و صنایع روغن نخل داده اند.

این نتیجه گیری از سوی این کمیته و بر اساس نتایج مانیتورینگ جنگل زدایی از موسسه ملی برزیل برای تحقیق فضایی و نیز مقررات فیفا در خصوص ابعاد زمین فوتبال تهیه شده است.

محاسبه هزینه

چندین دلیل برای اهمیت این جنگل زدایی وجود دارد که مالی، زیست محیطی و اجتماعی هستند.

اول از همه مسئله 20 تا 30 میلیون نفری مطرح است که در جنگل های آمازون زندگی می نمایند و برای بقا متکی به آن هستند. همچنین این جنگل ها خانه هزاران گونه گیاهی و جانوری است که بسیاری از آنها در خطر انقراض قرار دارند.

دوم آنکه یک پنجم از آب شیرین دنیا در حوزه آمازون قرار گرفته است که با انتشار بخار آب در جو زمین که می تواند هزاران کیلومتر را به این سو و آن سو طی کند، آب شیرین دنیا را تامین می نماید. اما خشکسالی های بی سابقه ای که در این دهه گریبانگیر برزیل شده، به جنگل زدایی آمازون نسبت داده شده است.

در طول این خشکسالی ها در ایالت سائوپولو بعضی کشاورزان می گویند که یک سوم از محصول خود را به خاطر کمبود آب از دست داده اند. دولت وعده داده که برای جبران خسارات صنعت قهوه این کشور حدود 300 میلیون دلار به آن یاری کند.

و دست آخر آنکه جنگل آمازون به تنهایی در ذخیره کردن بیش از 180 میلیارد تن کربن نقش دارد. با بریده یا سوزانده شدن درختان، این کربن آزاد شده و دوباره به جو زمین بازمی گردد. مطالعات نشان می دهند که هزینه اجتماعی آلودگی کربن حدود 417 دلار در هر تن است.

پایان آنکه همانطور که مطالعه سال 2018 نشان می دهد، آمازون اگر فقط به حال خودش گذاشته گردد، می تواند بیش از 8 میلیارد دلار در هر سال به وسیله صنایع پایدار از جمله کشت گردو و لاستیک و نیز توقف اثرات سوء زیست محیطی فراوری کند.

بازده مالی؟

بعضی ممکن است بگویند که جنگل زدایی بازده ای مالی داشته که واقعا چیز بدی نیست. خایر بولسونارو رئیس جمهور برزیل تا آنجا پیش رفته که گفته است نجات آمازون مانعی بر سر راه رشد مالی است و هر جا که سرزمین بومی وجود دارد، زیر آن ثروتی نهفته است.

برای آنکه بخواهیم با این اظهار نظر منصفانه برخورد کنیم، بیایید نگاهی به شرایط موجود بیندازیم. فرض کنید که هر هکتار جنگل بارانی که به مزرعه تبدیل شده حدود هزار دلار ارزش داشته باشد که حدود همان رقمی است که کشاورزان آمریکایی برای خرید مزارع حاصلخیز در برزیل پرداخته اند. در این صورت در طول دهه گذشته از این مزارع حدود یک میلیارد دلار درآمد کسب شده است.

اراضی جنگلی عمدتا در فراوری گاو برای سلاخی و فروش به کار می فرایند. در برزیل اندکی کمتر از 200 میلیون گاو وجود دارد. فرض کنید که دو گاو در هر هکتار وجود دارد که به این ترتیب زمین های اضافی به معنای بازده ای حدود 20 میلیارد دلاری برای برزیل است.

در مقایسه با خسران مالی ناشی از جنگل زدایی، این یک بده بستان ابلهانه به حساب می آید. کشاورزان، گروه های ذینفع تجاری و دیگران که به دنبال زمین ارزان هستند، منافع تثبیت شده ای در جنگل زدایی فعلی دارند، اما به وضوح هزینه های دراز مدت این کار به هر بازده احتمالی کوتاه مدتی می چربد.

بازگشت از راه رفته

همین الان در هر دقیقه به اندازه بیشتر از سه زمین فوتبال از جنگل بارانی آمازون از دست می رود. اگر کسی بخواهد جنگل های از دست رفته را از نو بکارد چه؟ بسیاری از سازمان های خیریه در حال جمع آوری پول برای انجام این کار هستند.

با هزینه بیشتر از دو هزار دلار برای هر هکتار- و این ارزان ترین تقریبی است که پیدا نموده ام - که کار ارزانی نیست، در مجموع بیشتر از 30 میلیارد دلار برای جایگزین کردن آنچه که آمازون طی یک دهه گذشته از دست داده احتیاج است.

با این حال مطالعه ای که من دیده ام و محاسبات خود من نشان می دهند که تریلیون ها دلار تنها به خاطر جنگل زدایی که طی یک دهه گذشته اجرا شده از دست رفته است.

نویسنده: لیبرتی ویترت (Liberty Vittert) استاد اجرای علم داده ها در دانشگاه واشنگتن

منبع:فارس